Chào mừng bạn đến với Weblog daoduythanh!

Thứ Tư, 6 tháng 4, 2011

"Sông Đông êm đềm" vẫn chưa... êm

Sholokhov và Bìa một tập sách
"Sông Đông êm đềm" xuất bản tại Việt Nam.

Trung tuần tháng 3 vừa qua, các phương tiện thông tin đại chúng Nga đưa tin về việc ấn phẩm mới "Sông Đông êm đềm", mà cơ sở của nó là những bản thảo viết tay của Mikhail Sholokhov sắp ra mắt bạn đọc. Các nhà xuất bản hứa hẹn đưa vào cuốn tiểu thuyết vài ngàn từ của Sholokhov và một số trang về cuộc khởi nghĩa tại làng Veshenskaya từng bị các nhà xuất bản thời chính quyền Xôviết cắt bỏ.

Sự tái bản "Sông Đông êm đềm" căn cứ theo bản thảo viết tay của tác giả là một bước quan trọng trong việc chính thức hóa Sholokhov với tư cách tác giả của cuốn tiểu thuyết vĩ đại. Để làm rõ thái độ đối với cuốn sách sắp được xuất bản, chúng tôi xin trình bày tóm tắt lịch sử các cuộc tranh luận về "Sông Đông êm đềm".

Tin đồn về việc Sholokhov đạo văn xuất hiện từ năm 1928, ngay sau khi 2 cuốn sách đầu tiên của bộ tiểu thuyết được công bố trên tạp chí Tháng Mười. Nguyên nhân của những tin đồn này rất dễ hiểu: ít ai tin rằng một chàng trai 22 tuổi với trình độ văn hóa lớp 4 lại có thể viết được một cuốn tiểu thuyết đồ sộ như vậy về ý tưởng, bút pháp, sự khái quát lịch sử và mức độ chi tiết hóa. Những luận chứng này cho đến nay vẫn giữ nguyên sức thuyết phục đối với những kẻ hoài nghi bản quyền cuốn tiểu thuyết. Cũng trong giai đoạn này đã xuất hiện giả thuyết về việc đạo văn, theo đó Sholokhov dường như nhặt được tập bản thảo viết tay của một sĩ quan Bạch vệ đã bị bắn. Trên cơ sở đó, nhà văn đoạt giải Nobel tương lai đã biên tập lại và xuất bản thành "Sông Đông êm đềm".

Tin đồn lan xa, kết quả là Sholokhov buộc phải chứng minh bản quyền của mình trước một ủy ban đặc biệt. Ông đã cung cấp bản thảo viết tay của mình, sau đó ở Liên Xô, giả thuyết về việc đạo văn không bao giờ được nói đến một cách chính thức.

Cuộc tìm kiếm tác giả "Sông Đông êm đềm" tiếp tục vào những thập kỷ cuối của thế kỷ XX. Các công trình nghiên cứu ầm ĩ được công bố ở hải ngoại bác bỏ hoặc ít ra là xới lại vấn đề bản quyền của Sholokhov. Và rồi, những bản thảo viết tay hai cuốn sách đầu tiên của tiểu thuyết được phát hiện (trước đó bị coi là thất lạc). Cơ quan giám định kết luận rằng đây là tập bản thảo do chính Sholokhov viết tay và một phần do vợ và các em gái ông chép lại sạch sẽ vào cuối những năm 20. Điều đó cho phép những người ủng hộ giả thuyết truyền thống tuyên bố dứt khoát rằng chân lý thuộc về họ; các bản thảo được chụp và công bố trên internet càng góp phần khẳng định thắng lợi của giả thuyết về quyền tác giả của Sholokhov.

Tuy nhiên, những người hoài nghi cũng sử dụng các bản thảo này để bảo vệ lý lẽ của mình. Nhà ngữ văn Israel Zeev Bar-Sella đã nghiên cứu tập bản thảo viết tay và kết luận: Bản thảo này do chính Sholokhov và những người thân của ông tự tạo ra sau khi cuốn tiểu thuyết đã được công bố, lúc ông cần xóa bỏ những nghi ngờ về việc đạo văn. Bar-Sella đã đưa ra những bằng chứng khá hài hước về việc tập bản thảo viết tay được tạo ra bằng cách sao chép một cách máy móc: Sholokhov đã viết sai một số từ do không hiểu quy tắc chính tả cũ.

Như vậy, trong khoa học, vấn đề về tác giả "Sông Đông êm đềm" cho đến nay vẫn chưa ngã ngũ. Cuộc tranh luận xem ra chưa thể kết thúc trong một tương lai gần, chủ yếu bởi các phía đối địch không muốn nói bằng ngôn ngữ thuần túy khoa học, mà là ngôn ngữ của hệ tư tưởng


  • Trần Hậu

0 nhận xét :